Kasza gryczana to cenne źródło białka bogatego w lizynę, tryptofan i arginę. To także cenne źródło witamin, minerałów oraz pierwiastków śladowych. Obecne w niej flawonoidy wpływają na usuwanie z krwi reaktywnych form tlenu.
Kasza gryczana jest wytwarzana z obłuskanych nasion gryki zwyczajnej (Fagopyrum esculentum) i stanowi źródło bardzo cennych składników w diecie człowieka. Dzięki potężnej zawartości związków biologicznie aktywnych oraz białka o najkorzystniejszym spośród wszystkich zbóż składzie aminokwasowym kasza gryczana posiada właściwości prozdrowotne. Gryka ma długą swoją historię, bowiem uprawiano ją już ok. 2000 r. p.n.e. w górskich rejonach północnych Indii. Stamtąd uprawa zawędrowała do Chin, Korei, Japonii i Europy. W medycynie ludowej kasza gryczana prażona ceniona była jako pokarm rozgrzewający, a odwar z kaszy podawano przy biegunkach. Kasza gryczana to także ważny element kuchni białoruskiej, litewskiej, rosyjskiej i ukraińskiej. W kuchni staropolskiej wykorzystywana była jako składnik farszów do gołąbków, pierogów, krokietów, pasztecików, a także przygotowywano z niej desery.
Obraz posta: Kasza gryczana CC0 Public Domain
Kasz gryczana ceniona jest szczególnie za ilość oraz jakość zawartego w niej białka. Białko gryki jest szczególnie bogate w lizynę oraz tryptofan i argininę. Oceniono, że spożycie 100 g kaszy gryczanej dziennie zaspokaja dobowe zapotrzebowanie na aminokwasy egzogenne. Bardzo ważną cechą białka gryki jest fakt, iż nie zawiera ono glutenu, dzięki czemu może być spożywane przez osoby cierpiące na celiakię (choroba o podłożu autoimmunologicznym, występuje u osób wrażliwych na gluten) oraz inne dolegliwości związane z układem pokarmowym.
Kasza gryczana to także cenne źródło witamin z grupy B (tiamina, ryboflawina, pirydoksyna),a także niacyny i witaminy E. Ważną właściwością gryki jest jej skład mineralny, stanowi ona dobre źródło cynku, miedzi, żelaza, manganu, potasu i fosforu, na uwagę zwraca też duża zawartość magnezu (211– 63 mg/100 g produktu), oraz rzadkich pierwiastków takich, jak bor, kobalt i platyna, ale również antyoksydantów. Do głównych przeciwutleniaczy występujących w gryce zalicza się flawonoidy, a także kwasy fenolowe, gdzie głównym flawonoidem występującym w gryce jest rutyna i kwercetyna. Związki te pełnią rolę przeciwutleniaczy zapobiegających występowaniu chorób cywilizacyjnych, takich jak: miażdżyca, zawały, nowotwory, alergie. Ponadto wzmacnia naczynia włosowate, stabilizuje ciśnienie krwi i zawartość glukozy, ma duże znaczenie w profilaktyce chorób nowotworowych. Obecne w gryce flawonoidy wpływają na usuwanie z krwi reaktywnych form tlenu.
Na uwagę zasługuje także znaczna zawartość błonnika pokarmowego zawartego w kaszy gryczanej o zróżnicowanym składzie frakcyjnym. W 100 g kaszy znajduje się 5,9 g błonnika, co jest równoważne z ilością ok. 20–30% zalecanego dziennego jego spożycia.
Krótka historia i ciekawostki
Gryka zwyczajna należy do rodziny rdestowatych – Polygonaceae, zaliczana jest do grupy roślin zbożowych. Grykę uprawiano ok. 2000 r. p.n.e. w górskich rejonach północnych Indii. Stamtąd uprawa zawędrowała do Chin, Korei i Japonii, jednocześnie rozpowszechniając się w Azji Środkowej. Do Europy gryka przywędrowała w XIII–XV wieku wraz z najazdami plemion mongolskich i tatarskich. W Polsce była znana pod nazwą hreczka lub tatarka, w niektórych gwarach nazwy te funkcjonują do dziś. Obecność substancji prozdrowotnych w gryce sprawia, że jest ona coraz częściej wykorzystywana w różnych gałęziach przemysłach: spożywczym, farmaceutycznym, kosmetycznym. Jej produkty (mąka, otręby) są coraz częściej wykorzystywane jako dodatek do produkcji chleba, makaronów czy naleśników.
Warto zainteresować się kaszą gryczaną i wprowadzić ją do codziennej diety, ponieważ to pokarm funkcjonalny. Poza swoją tradycyjną funkcją żywieniową wywiera dodatkowy korzystny wpływ na zdrowie człowieka, chroniąc organizm przed chorobami.
Przygotowała dla Ciebie
Eluszka
Źródła:
- http://phie.pl/pdf/phe-2015/phe-2015-2-410.pdf
- http://www.phie.pl/pdf/phe-2011/phe-2011-4-951.pdf
- http://wydawnictwo.pttz.org/wp-content/uploads/2017/03/06_Filipiak-Florkiewicz.pdf
- http://www.ptf.content-manager.pl/pub/File/bromatologia_2009/bromatologia_3_2009/BR3%20s.%200831-0835.pdf
- http://www.npt.up-poznan.net/pub/art_4_28.pdf
- http://www.up.poznan.pl/pta/pdf/2015/FA%2032(1)%202015%20Majkowska.pdf
- http://ptf.content-manager.pl/pub/File/acta_pol_2009/b_2008/3a_2008/BROMAT%203%20s.%20249-252.pdf
- https://pl.wikipedia.org/wiki/Kasza_gryczana
- http://zeszyty.am.gdynia.pl/artykul/Zastosowanie ziarna gryki w rA%C2%B3z%C2%BCnych gaz%E2%80%9Acnziach przemysz%E2%80%9Au_143.pdf
- http://www.food.actapol.net/volume8/issue2/abstract-7.html
COMMENTS